Gebruik het Serial Positioning Effect in je presentatie
Bij 3storybuilding zijn we dol op simpele hacks die je presentatie naar een hoger plan tillen.
Bijvoorbeeld het serial positioning effect. Door even stil te staan bij de plek waarop je de belangrijkste informatie brengt, bepaal je dat die blijft hangen. Informatie aan het begin en aan het eind van je presentatie wordt het beste onthouden. Vertel op die twee momenten dus wat echt belangrijk is.
Het serial positioning effect komt uit de psychologie
Psychologen zijn altijd nieuwsgierig geweest naar hoe mensen leren. Met hun kennis en tips verbeteren ze het onderwijs. En met hun inzichten kun ook jij direct de impact van je boodschap verbeteren.
Primacy effect – het begin telt
Ze ontdekten het primacy effect. Aan het begin van je presentatie is je publiek nog fris en geconcentreerd. Ze hebben dan aandacht en tijd om de eerste dingen goed op te slaan in hun geheugen. Later komt er zoveel nieuwe informatie bij dat die eerste indruk als het ware “voorop” blijft staan. Je onthoudt het.
Recency effect – de afsluiting telt
En de informatie aan het einde van je presentatie zit nog een tijdje vers in je kortetermijngeheugen. Als je publiek terugdenkt aan wat ze gehoord of gezien hebben, is dat einde dus nog actief in hun hoofd. Eerdere informatie is al wat weggeëbd. Dit heet het recency effect.
Waarom zou je het serial positioning effect gebruiken tijdens een presentatie?
Je hebt niet voor niets je stinkende best gedaan om heldere antwoorden te vinden op de vragen van je opdrachtgever. De belangrijkste resultaten van je onderzoek moeten de aandacht krijgen, en ook je conclusies en aanbevelingen. Er is dan ook niets vervelender dan gapend publiek of vragende blikken achteraf. Dit kun je voorkomen door de belangrijkste informatie op de juiste plek te brengen.
Zet de toon met je start
Als je erover nadenkt, de meeste TED Talks beginnen met een enkele, krachtige openingszin die meteen de aandacht pakt. Die eerste zin zet de toon voor de hele talk. Sprekers passen hun openingszin zelfs aan aan hun boodschap: een vleugje humor als hun talk luchtig is, of misschien een citaat van een beroemdheid in hun vakgebied. De mogelijkheden zijn eindeloos, maar het belangrijkste is: weet wat je doet. Je opening zet de toon voor alles wat erna komt.
Concludeer krachtig
Start daarom met iets dat meteen de aandacht pakt, én duidelijk maakt waar je presentatie op uit zal lopen. Je presentatie afsluiten doe je ook met je belangrijkste boodschap, een duidelijk geformuleerde conclusie en/of een heldere call-to-action.
Zo werkt het in de praktijk
Je snakt nu waarschijnlijk naar een praktijkvoorbeeld. Vrees niet, hier komt een voorbeeld voor een pakkend begin, en eentje voor een memorabele afsluiting!
1. Een begin dat meteen de aandacht vangt
Je begint niet met een grafiek of een tabel, maar met een verhaal, vraag of prikkelende observatie die de data betekenis geeft. Daarna kun je de cijfers laten zien als bewijs van wat je net hebt verteld.
“Stel je voor: op maandagochtend logt 1 op de 3 medewerkers in met tegenzin. Niet omdat ze hun werk niet aankunnen, maar omdat ze zich niet gehoord voelen. Onze data laat zien waarom dat gebeurt en wat we eraan kunnen doen.”
Merk je dat dit de aandacht pakt, duidelijkheid schept en verwachtingen wekt? Drie zinnen en je snapt weer waarom datastorytelling werkt.
2. Voeg een laatste adrenalinestoot toe aan het einde van je verhaal
Hoe sluit je af? Met een hoogtepunt natuurlijk. Op een duidelijke manier herhaal je de kernboodschap. Je sluit gevoelsmatig de cirkel (mensen houden van een rond verhaal) door terug te grijpen op het begin. En met een sterke call to action geef je een eerste aanzet voor het gesprek dat na je presentatie gevoerd moet worden.
“Een derde van onze medewerkers begint de week met tegenzin. We hebben helder gezien hoe dat komt. Als we de signalen serieus nemen en mensen meer sturing geven over hun eigen werkzaamheden, zorgen we niet alleen dat ze met meer plezier naar hun werk gaan. We vergroten ook hun betrokkenheid. En dat is hét ingrediënt voor een bloeiende organisatie.”
Ik geef toe, het is een rijtje ronkende zinnen geworden. Het voorbeeld heeft wel wat van de afsluiting van een pitch. Dat is dan ook geen toeval. Met dit soort krachtige taal geef je nog een laatste stoot adrenaline, en verschaf je de energie om over te gaan tot actie.
Begin sterk en eindig nog sterker
Wat mensen zich het best herinneren, is wat ze het eerste en wat ze het laatst hoorden. Wat je daar tussenin vertelt, wordt vanzelf minder goed onthouden. Dat is dus waarom je begin én einde dubbel tellen.
Met het primacy effect leg je het fundament waarop de rest van je verhaal kan rusten.
En je benut het recency effect door krachtig te eindigen.
Als begin en einde stevig staan, hoef je daar tussenin alleen nog maar bewijs te leveren.
Wil je dat we je daarbij helpen? Neem dan contact met ons op!
